Bez pozitivnih pomaka u bh. ekonomskoj aktivnosti na početku 2015. godine

"Podregioni Srednje i Istočne Evrope (SIE)  bilježe dosta različite trendove i u 2015. godini Premda će Srednja Evropa (SE) vjerovatno zabilježiti prosječan rast od 3 procenta, rast BDP-a u Jugoistočnoj Evropi (JIE) manji je od prognoziranog za 1,9 procenata. Navedeno je prvenstveno posljedica stagnacije Hrvatske i Srbije, koja baca sjenu na značajan rast u Rumuniji od 3,0 procenta. Tri zemlje regiona Istočne Evrope (IE) , odnosno Bjelorusija, Rusija i Ukrajina, suočavaju se sa recesijom", izjavio je Peter Brezinschek, glavni analitičar Raiffeisenovog Odjela za istraživanje pri Raiffeisen Bank International AG (RBI), prilikom nedavnog predstavljanja "Strategije za Srednju i Istočnu Evropu" za drugi kvartal 2015. godine.

Stabilnost regiona SE utemeljena je na izuzetnom lokalnom rastu (privatna potrošnja i investicije), ali i na čvrstim ekonomskim vezama sa Njemačkom. Velika konkurentnost zemalja SE dodatno osnažuje bilanse tekućih transakcija, što znači da su ove zemlje neovisne o stranom kapitalu. Upravo zahvaljujući tokovima kapitala, valute pomenutih zemalja ojačale su u odnosu na početak godine. Nedostatak inflacije i ekspanzivna monetarna politika Evropske centralne banke u prethodnim kvartalima omogućili su pojedinim centralnim bankama u SE smanjenje kamatnih stopa. Naprimjer, Poljska je zabilježila novu minimalnu stopu od 1,5 procenata; referentna stopa Rumunije trebala bi pasti na 2 procenta, a Mađarske na vrijednost blizu 1,5 procenata. Time bi ciklus smanjenja stopa trebao biti zaokružen, a samim tim bi i valute pomenutih zemalja mogle nakratko prestati sa rastom u odnosu na euro, što je zabilježeno u prvom kvartalu. 

Optimistične ekonomske prognoze, uprkos slabijoj ekonomskoj aktivnosti na početku godine

Početak 2015. godine nije donio pozitivne pomake u bh. ekonomskoj aktivnosti. Dostupni makroekonomski indikatori za prvi mjesec 2015. godine ukazuju na pad većine ključnih ekonomskih indikatora uključujući industrijsku proizvodnju (-1,3% yoy), izvoz roba (-1,3% yoy), uvoz roba (-2,8% yoy), te prosječnu neto platu (-1,2% yoy).

Dešavanja u realnoj ekonomiji snažno su se odrazila i na bh. bankarski sektor, koji bilježi stopu kreditnog rasta od svega 2,2 procenta u odnosu na prethodnu godinu, što je najniža stopa rasta u posljednjih 15 mjeseci. Ipak,  potrebno je istaći da je slabija ekonomska aktivnost s početka 2015. godine bila u skladu sa očekivanjima, te da neće značanije uticati na naše prognozirane stope ukupnog ekonomskog rasta u ovoj godini.

Bh. ekonomija je i u prethodnoj godini uspjela izbjeći recesiju uprkos prirodnoj katastrofi u drugom kvartalu 2014. godine, koja je uzrokovala direktne štete i gubitke u ukupnom iznosu od 14,8 procenata BDP-a, odnosno 2 milijarde EUR. Stoga, u ovoj godini očekuje se realni rast BDP-a od 2,5 procenta u odnosu na prethodnu godinu, vođen prije svega pozitivnim momentumom u vanjsko-trgovinskoj razmjeni ali i većim iznosom investicija dominantno u elektro-energetski sektor, te u infrastrukturne projekte.